Bron - Frank De Mink: Hij richtte in Nederland een landelijk expert platform op en is eveneens actief op het vlak van mobbing en intimidatie op het werk.
Vrijwel elke werkgever heeft het wel eens moeten doen: ontslaan. Werknemers zijn overtollig, doen hun werk niet goed, gebruiken verouderde vakkennis, kunnen de nieuwe ontwikkelingen niet bijbenen, zijn te duur geworden, maken ruzie met collega’s, .... Nu kan het heel lastig, duur en tijdrovend zijn, om voor dat ontslag precies volgens de letter van de wet te volgen. Meestal kost het echter veel tijd en energie, advocaatkosten, spanning op de werkvloer, zoeken en inwerken van een nieuwe medewerker.
Nu zijn er ook andere manieren om een medewerker weg te krijgen. Iedere medewerker zou daar op de hoogte van moeten zijn, het is een klassieke valstrik. De volgende technieken zijn veelvoorkomend. Stel je even in de plaats van een manager die van iemand wil afgeraken. Een klein overzicht:
Slecht functioneren. Je kunt gewoon tegen de medewerker zeggen: “Je functioneert niet goed meer”. Of als dat niet is aan te tonen zeg je “de relatie met mij is niet goed meer.” En vervolgens zeg je zoiets als: “Het is misschien beter als je naar een andere werkgever gaat zoeken.” Dat doet even pijn. Geef je werknemer een weekje de tijd en hij komt bijna altijd met oplossingen. De situatie die dan ontstaat oplossen, is constructiever dan iemand overtuigen van het slechte functioneren. Je loopt als werkgever of manager echter de kans op een hoge ontslagvergoeding, als je dit niet goed hebt voorbereid en afgedekt, door functionerings- en beoordelingsgesprekken.
Verbeterslag. Je vertelt de werknemer in een functioneringsgesprek dat scholing wenselijk is, wat de meeste werknemers graag zullen aannemen. Je vertelt er niet bij dat je verwacht, dat hij er niets zal leren, maar dat zeg je hem een half jaar later wel. Dan heb je alle gegevens voor ontslag, want je gaf een kans op verbetering. Waarschijnlijk gaat de werknemer uit zichzelf weg, want hij had zelf gekozen voor scholing, dus was hij het eens met de noodzaak van verbetering.
Passeren bij promotie. Je kunt de medewerker ook gewoon laten zitten met het werk, en de oplossing bij anderen zoeken. Je promoveert een collega zodanig dat degene die je weg wilt hebben onder hem valt, bij voorkeur onder iemand die minder ervaring heeft. Dat is natuurlijk beledigend en ontmoedigend, en binnen de kortste keren heeft de werknemer een andere baan gevonden, zonder dat het je geld kost.
Ontmanteling: een bepaalde kleine taak die de medewerker deed en leuk vindt, laat je nu ineens door een ander doen. En een paar maanden later nog één, en zo kleed je de hele functie uit. Dan is de kans zeer groot dat de medewerker, die minder te doen heeft, minder leuk werk heeft, zelf wegloopt, en dat is precies wat je wilde.
Passend werk hoeft niet leuk te zijn. Bij ontslagrondes van hele afdelingen moet je volgens de wet, de pijn verdelen over de verschillende leeftijden en je moet passend werk aanbieden. Door functioneringsgesprekken weet je meestal wat je werknemer leuk vindt, dus die kennis kun je gebruiken, als je iets zoekt wat helemaal niet bij zijn belangstelling past. Hij zal vervolgens vanzelf afhaken.
Deze trucs leren managers van elkaar, van personeelszaken en ze zijn er zelf ook slachtoffer van geweest. Sommigen hebben er dan ook een satanisch genoegen in anderen op deze manier te behandelen en die zou je gewetenloos kunnen noemen. Als de werknemer tegenstribbelt of zijn job heel graag doet en dus weigert op te stappen zelfs ondanks de moeilijke omstandigheden, dan wordt er overgegaan op het zwaarder geschut. Andere subtiele pesttechnieken worden dan gehanteerd.
Het doel bij al deze technieken is de werknemer zelf laten opstappen. In een heel extreem geval gaat het er onverbloemd aan toe: de manager zegt tegen (een laag geschoolde, naieve) werknemer dat die zal ontslaan worden maar dat het beter voor haar/hem is om zelf ontslag in te dienen wat ook gebeurt. De werknemer gelooft en vertrouwt de hoog opgeleide manager. Dit is geen fictie, maar een waar gebeurd verhaal.